Het Emaille vergiet vol gebakken paling.

Vroeger, toen ik nog klein was…
Over sommige dingen uit mijn “vroeger” kan het water me in de mond lopen.
Tegelijkertijd bevangt me een heimwee naar het “ gewone” daarvan.
Neem nou die emmer paling op zaterdag…
Vader stapte op zijn fiets en ging naar de haven.
Op zich was dat al een uitje voor hem.
Een beetje kletsen met al die andere mannen op het leugenbankje.
Volgens mij heeft ieder dorp wel zo’n hangplek voor wat oudere mannen.

Het Woordenboek der Nederlandsche Taal noemt het een plek “waar leegloopende lieden, b.v. zeelieden aan den wal, zich dagelijks verzamelen en allerlei verhalen opdissen”, met als vroegste gebruik in het jaar 1645.
(Volgens mij stamt het uit veel vroegere tijden, in de bijbel wordt namelijk ook al gesproken over het zitten in de poort)

Wanneer ik zelf een “rondje over de haven” deed,want zo noemde je dat, kwam het nooit in me op op dat bankje te gaan zitten, laat staan tussen de mannen in.
Het is een ongeschreven wet, de leugenbank is voor de man.
Wat dat zegt over “ de man”?
Daar kun je allerlei fantasieën op loslaten natuurlijk.
En om vader met de andere jongens nou leeglopende lieden te noemen…
Waarschijnlijk wordt met leeglopen je ziel eens even luchten bedoeld, toch vader?
Ik vind de bijbelse uitleg mooier, de wijze mannen spraken recht in de poort!
( zie je nou wel dat het bij Vader God goed toeven is?)

Grappig is dat ik eens hoorde vertellen wat het verschil is tussen mannencontact en vrouwencontact.
Wanneer mannen met elkaar praten, lopen of zitten ze het liefst náást elkaar, ze kijken elkaar niet aan.
Vrouwen zitten het liefst tegenóver elkaar, om de ander ook in de ogen te kunnen kijken.

Niet om nou een verhaaltje man/vrouw te schrijven, maar in het kader van de leugenbank klopt dit wel.
Vandaar dat zo’n bank juist voor de man een plek is van ont-moeten.
Hij is daar even onder de boys…
Ontslagen van het moeten, nutteloos voor zich uit starend, kan de man daar gewoon man onder de mannen zijn.

Wanneer ik zelf een “rondje”over de haven deed was dat om te flaneren, net zoals de andere meisjes dat doen.
Daarom gun je als vrouw de man zijn bankje op de haven, de man gunt de vrouw het flaneren.
Gewoon nutteloos kuieren…

Alhoewel, hhmmm
Zou het zo zijn dat dat het voor zich uit staren van de mannen op het leugenbankje toch een doel heeft?
En dat het nutteloos flaneren van de meisjes helemaal zo onschuldig niet is?

Staren en flaneren…
Niks geen ingewikkelde theorieën, dat is nou eenmaal het spel!
Bewust of onbewust doen we daar allemaal aan mee, en zelf geniet ik er wel van.

Oh ja…de emmer paling!
Vader kwam thuis met zijn kostbare buit en had een emmer barstensvol paling bij zich.
Krioelend en glibberig wurmden ze over en door elkaar heen.
Eerst bestrooide hij die arme beesten met zout en dan begon het feest!
Vader pakte zijn groene krukje, goot de paling over in een oranje emaille emmer, zette deze emmer tussen benen en wij gingen er omheen zitten.
Af en toe wurmde er toch nog eentje in een laatste ontsnappingspoging over de rand van de emmer.
Het was natuurlijk zinloos, want het arme beest stortte niet in het IJsselmeer, om daarna bevrijdingsfeest te vieren in het water dat zijn thuis was, maar op het harde steen van ons achterstraatje.
Het thuis van vader en moeder, en daarom ook van mij.
En vader was op dat moment koning en keizer van de emmer paling waarbij hij ons als cipiers had aangesteld om de vluchtende gevangenen terug in de emmer te doen.

Dat was het spannende nou juist, zo’n glibberige opstandeling beet proberen te pakken en met zijn broertjes en zusjes in de emmer te verenigen.
Ondertussen ging vader onverstoord door met onthoofden en ontdoen van ingewanden zodat alleen nog een opengesneden buik en staartje over bleef.

In een hoek van de schuur had vader een tafeltje met daaronder een blauwe gasfles.
Op het tafeltje zo’n gas-spin, een grote gaspit speciaal om op zaterdag vis te bakken.
Dit was het domein van vader, hier kon hij lekker steuren!
Het gas onder de bakpan met olie was alvast aangezet zodat de olie borrelend en goudglanzend zijn gasten welkom kon heten.

Vader gooide een handvol paling in de pan, waarbij de olie eerst schuimend opkwam om daarna zijn buit goudbruin te bakken.
Vader stond met glimmende ogen met zijn grote schuimspaan klaar, en viste de eerste schep in het oranje emaille vergiet, om vervolgens dit proces te herhalen tot de emmer leeg, en het vergiet vol goudbruin gebakken niet meer kronkelende maar toch nog slingerende aaltjes was.
Ze hadden zich overgeven aan het hete vet en wachten om door ons verorberd te worden.
Ondertussen maakte moeder een heerlijke pan rijstepap klaar en dekte in de woonkamer de tafel.

En dan…het zaterdag feest zette zich voort in de voor of achterkamer van ons huis, net waar op dat moment de eettafel stond.
In het midden van die tafel stond het vergiet met vaders zaterdagse verwennerij!
Niemand kon zo lekker vis bakken dan mijn va!
Handjes samen, oogjes dicht; “ Here zegen deze spijze ,amen”en je kon pakken wat je pakken wilde.
Het water loopt me in de mond bij de gedachte aan dat heerlijke vergiet met die kostbare lekkernij waaraan een knapperig staartje, dat ik altijd voor het laatst bewaarde.

Wanneer je je buikje bijna rond had gegeten was daar nog die romige warme rijstepap.
Moeder schepte het met de soeplepel op mijn bord, waarna ze er nog een dikke klont roomboter en een lepel suiker op deed.
De boter vormde smeltend een riviertje in de pap en knisperend door de suiker genoot ik van elke schep die zijn weg vond naar mijn bijna knappend buikje.

Vroeger…het was heel gewoon, dat vergiet vol gebakken paling.
Vader die met enorm veel passie en plezier visjes voor ons bakte.
Moeder die zorgde voor een warme dampende pan met rijstepap.

“ Here dank U voor deze spijze en voor m’n Va en Moe !”